Utrechtse waterschappen alert maar niet ongerust door hoge waterstand in de Rijn

PROVINCIE UTRECHT - Het waterpeil in de Nederrijn en de Lek stijgt, maar taferelen als in Limburg hoeven we hier niet te verwachten. Dat laten de waterschappen in deze regio weten. Zij voorspellen hoogwaterstanden zoals we die in januari en februari zagen en dat levert geen grote problemen op. Ook is die 'golf' waarschijnlijk zo weer voorbij, is de verwachting.
Hoogwater in de Lek bij Lexmond.
Hoogwater in de Lek bij Lexmond. © RTV Utrecht / Robert Jan Booij
"Vanmorgen is uit voorzorg de sluis bij Vreeswijk gesloten", laat woordvoerder Joop van Vliet van Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden aan RTV Utrecht weten. "Dat is een van de standaardmaatregelen die we nemen als de waterstand bij Lobith 13 meter bereikt. We voeren rijdende inspecties langs de dijken uit op zoek naar eventuele zwakke plekken en de lege zandzakken liggen op hun plek om eventueel gevuld te worden. Dat is allemaal protocol."

Uiterwaarden nat

Het waterpeil bij Lobith is een belangrijke graadmeter voor de waterschappen, want dat is waar de Rijn ons land binnenkomt. Stijgt het water bij Lobith, dan weten de waterschappen hier dat ze actie moeten ondernemen. Op dit moment is de verwachting dat de Rijn op zondag of maandag op 15 meter zal staan. De effecten daarvan worden in de provincie Utrecht pas na een of twee dagen merkbaar.
Zoals het zich nu laat aanzien zullen hooguit enkele lager gelegen delen van uiterwaarden nat worden, bijvoorbeeld bij Rhenen en Vianen. "Het ligt niet in de verwachting dat het peil hier veel hoger zal komen. Maar het blijft water en we moeten het doen met voorspellingen, dus we blijven de gegevens monitoren", aldus Van Vliet.
In De Blauwe Kamer mag het water eventueel naar binnen lopen, als het maar niet over de zomerdijk komt.
Waterschap Vallei & Veluwe
Ook de waterschappen Rivierenland (ten zuiden van de Lek) en Vallei & Veluwe (het noordoosten van de provincie) verschieten nog niet bij de voorspelde waterstanden van de komende dagen. "Wat je op dit moment in Limburg ziet is van een heel andere orde", zegt Jonas Moberg van Rivierenland. "Bij 13 meter worden we alert, bij 15 meter schakelen we hier de vrijwillige dijkbewaking in. Die gaan dan patrouilleren."

Controlerondes

"Bij de Grebbedijk staat het water tegen de dijk", zegt woordvoerder Edwin Spikkert van Vallei & Veluwe. "We rijden daar controlerondes om te zien of het gebied klaar is voor eventuele maatregelen. Soms loopt er bijvoorbeeld nog vee in de uiterwaarden en het is niet handig als je dat op het laatste moment nog zou moeten weghalen."
Buitendijks wordt de Plasserwaard bij Wageningen afgeschermd door in de waterkeringen schuiven te sluiten. "Bij natuurgebied De Blauwe Kamer bij Rhenen hebben we die niet", aldus Spikkert. "Daar mag het water eventueel naar binnen lopen, als het maar niet over de zomerdijk komt. Maar de verwachting is dat lokaal alleen de wat lagere delen nat zullen worden, en dan ook nog kortstondig zonder al te veel hinder."

Klimaatverandering

Wel wijzen alledrie de woordvoerders op de uitzonderlijke periode waarin de protocollen in werking treden. De laatste keer dat het water in de zomer zo hoog stond was in 1980. "In deze tijd van het jaar zouden we normaal droogteoverleg hebben", schetst Van Vliet van Stichtse Rijnlanden. Volgens de waterschappen toont zich hier een gevolg van klimaatverandering, waardoor we steeds vaker de ene keer kampen met extreme droogte en de andere keer onze waterwegen een overvloedige regenval in Duitsland te verwerken krijgen.
Door het opmerkelijke moment waarop het water stijgt, verlopen ook de standaardmaatregelen anders dan in de winter. "De uiterwaarden worden nu soms gebruikt voor vee of er kamperen vakantiegangers op een camping", zegt Moberg van Rivierenland. "Dat is wel een dingetje." Maar alledrie de waterschappen melden dat boeren en campinghouders inmiddels op de hoogte zijn en de situatie goed in de gaten houden.

Opmerkzamer

Bij de waterschappen komen op dit moment maar weinig bezorgde telefoontjes binnen. In Amersfoort werd wel een wat vreemde kleur van het water gemeld. Spikkert ziet dat vooral als een teken dat ook daar mensen wat opmerkzamer zijn geworden, na berichten uit de rampgebieden in Duitsland, België en Limburg. Maar inwoners van het Eemland en het gebied rond Amersfoort hoeven niet te vrezen voor de waterstanden in de grote rivieren van ons land.
Alert maar niet ongerust, zo omschrijven de waterschappen hun houding nu de Rijn even wat meer water brengt dan normaal. De dijken, uiterwaarden en gemalen zijn er klaar voor en de waterstanden zullen waarschijnlijk ook snel weer afnemen. Van Vliet wil nog wel een oproep doen aan mensen die het wassende water een mooie attractie vinden. "We hebben nog altijd te maken met corona. Kom dus niet in drommen tegelijk naar de dijk."
Campings nemen het zekere voor het onzekere.