Onderzoek naar zaak-Niemans Beton lijkt er nu toch te komen: 'Dit boek moet een keer dicht'

Een meerderheid van de raad wil een onderzoek naar het dossier Niemans, om het voor eens en altijd af te sluiten.
Een meerderheid van de raad wil een onderzoek naar het dossier Niemans, om het voor eens en altijd af te sluiten. © RTV Utrecht
VIJFHEERENLANDEN - Het had wat voeten in de aarde, maar er lijkt nu écht een professioneel onderzoek naar de zaak-Niemans Beton te komen. Een meerderheid van de raad van Vijfheerenlanden zegt na de verkiezingen met een schone lei te willen beginnen, en het Niemans-hoofdstuk daarom voor eens en altijd af te willen sluiten. Met één 'maar': het rekenkameronderzoek mag maximaal 25.000 euro kosten.
Heeft de raad er alles aan gedaan om de schade rondom het dossier Niemans te beperken? Wat ging er mis? Dat zijn de grootste beweegredenen om dit onderzoek door de eigen rekenkamer uit te laten voeren. Ook was de wens er al langer om dergelijk onderzoek uit te laten voeren.
Waar ging deze zaak ook alweer over? Eind 2020 werd bekend dat de gemeente Vijfheerenlanden zo'n 92 miljoen euro schadevergoeding moet betalen aan voormalig betonfabrikant Niemans Beton. Het gerechtshof in Den Haag deed die uitspraak in het proces dat bekendstaat als de langstlopende rechtszaak van Nederland.

De zaak draait om een stuk grond dat het Industrieschap Vianen-Hagestein (dat later opging in de gemeente Vianen) in 1971 verkocht aan Niemans Beton, maar te laat leverde. De betonfabrikant kon daardoor niet uitbreiden en liep winst mis. Het leverde een strijd op tussen de twee partijen van meer dan veertig jaar.

In de raadsvergadering van donderdagavond werd duidelijk gemaakt dat meerdere inwoners het gevoel krijgen "voor het lapje te zijn gehouden". Sommige vinden dat zij nu opdraaien voor een rechtszaak waar ze oorspronkelijk niets mee te maken hadden. De rechtszaak behoorde immers eerst tot de voormalige gemeente Vianen, en niet tot Leerdam en Zederik, de gemeentes die met zijn drieën tot Vijfheerenlanden fuseerden.

Duidelijkheid

Inwoners verdienen daarom duidelijkheid, stelt raadslid Teunis Meijdam (VHL Lokaal). In zijn ogen hebben zij er recht op te weten of informatie over de mogelijke uitkomst van de rechtszaak wel voldoende is benadrukt tijdens het fusieproces. "Het boek moet nu een keer dicht", stelt hij. "We moeten voor eens en altijd helderheid krijgen over dit dossier. Ook om te zien of wij als raad het best hebben gehandeld."
Het grootste struikelblok binnen dit onderzoek: wat gaat het eigenlijk kosten? Om die kosten te beperken en de rekenkamer niet een zogenoemde 'blanco cheque' te geven is gisteren afgesproken dat het onderzoek maximaal 25.000 euro mag gaan kosten.

'Tijd voor zelfreflectie'

De rekenkamer had eerder al de wens uitgesproken dat de raad unaniem voor dit onderzoek moest stemmen, voor dat zij er mee verder zou gaan. Unanimiteit is alleen niet bereikt. De lokale fracties van de VVD en Lokaal Alert stemden tegen.
Toch kan voorzichtig geconcludeerd worden dat het onderzoek er lijkt te komen, gezien de grote meerderheid binnen de raad. "Ik hoop dat de rekenkamer al die voor-stemmers niet zal negeren", zegt raadslid Maria de Jong (CDA). "We starten in ieder geval vast het vooronderzoek om te kijken wat de rekenkamer binnen die 25.000 euro kan onderzoeken. Het is tijd voor zelfreflectie, vinden wij."