Museum wil verdwenen schaakstukken van Zuilen in nieuwe vorm terugbrengen in straatbeeld

UTRECHT - Plaats metalen ornamenten van schaakstukken op de muren van een aantal huizen in de Zuilense Schaakwijk. Met dat idee komt Museum van Zuilen, die daarmee méér fysieke kenmerken van het populaire schaakspel wil terugbrengen in de buurt.
'Het Schaakwijk', zoals de kleine buurt door Utrechters wordt genoemd, werd na de Tweede Wereldoorlog gebouwd voor met name de fabrieksarbeiders die in de omgeving van Zuilen woonden. De buurt kenmerkte zich door straatnamen die naar het schaakspel vernoemd waren en er werden schaakstenen in de gevel van hoekwoningen geplaatst.

Verdwenen ornamenten

"Het was een soort versiering van de flats en ze zijn geschonken door de twee fabrieken in Zuilen: de staalfabriek Demka en de Wagon- en Bruggenfabriek Werkspoor", vertelt voorzitter Wim van Scharenburg van het museum. Maar toen eind vorige eeuw de wijk voor een groot deel werd gesloopt voor nieuwbouw, verdwenen ook de iconische schaakstenen uit de gevels.
"Destijds zijn er beloftes gedaan door de gemeente dat de schaakstukken na de nieuwbouw terug zouden komen: we slaan ze op en ze komen terug, zeiden ze." Maar het omgekeerde gebeurde: de ornamenten raakten zoek en kwamen niet meer terug in de wijk. Het museum deed meerdere pogingen om de schaakstukken terug te vinden, maar dat leverde niets op.

Stalen schaakstukken

En zo ontstond het idee om de schaakstukken toch nog te laten terugkeren in de wijk, maar dan in een andere vorm. "Het idee rees: je kunt ook roestvrijstalen schaakstukken maken. Het Schaakwijk heeft een Grootmeesterplein en daar ligt sinds een jaar of vier een groot schaakveld waar je met heel grote schaakstukken kunt spelen. Aan de achterkant van de woningen die daar aan grenzen heb je een prachtige gelegenheid om die stalen schaakstukken te plaatsen", betoogt Van Scharenburg.
Het schaakspel is de laatste tijd weer een stuk populairder geworden. "Toen de eerste woningen in 1951 in gebruik werden genomen, was schaken een enorme hype en ik denk dat de enorme aandacht van nu een beetje komt door de Netflix-serie The Queen's Gambit."
Of de stalen schaakstukken er komen is nog niet zeker, maar Van Scharenburg heeft er alle vertrouwen in. "Er is al medewerking van het wijkbureau, die zijn bezig met een vergroening van de wijk. Binnen dat plan past het naadloos, dus het gaat waarschijnlijk wel lukken."