Weer een speciaalzaak minder: na 45 jaar stopt Passementerie Baars & Van de Kerkhof ermee

UTRECHT - Een weekendje weg kunnen, daar kijken Clemens Baars en zijn vrouw Laura van de Kerkhof misschien nog wel het meest naar uit. Na 45 jaar werken in hun passementerie - een speciaalzaak voor handmatig geweven versieringen zoals sierkoorden en franjes - aan de Lijnmarkt in Utrecht, gaat het stel met pensioen. Het is mooi geweest, en toch: het gaat ze aan het hart. "En de klanten ook. Laatst stond een mevrouw hier met tranen in haar ogen aan de toonbank toen we vertelden dat we ermee stoppen."
Nog een jaar hebben klanten de tijd om de fourniturenwinkel leeg te kopen. Voor de bijzondere, exclusieve producten geldt: op is op. "Maar speldjes of zwart garen, dat blijft tot die tijd gewoon verkrijgbaar hoor."
Clemens Baars en Laura van de Kerkhof gaan na 45 jaar met pensioen.
Clemens Baars en Laura van de Kerkhof gaan na 45 jaar met pensioen. © RTV Utrecht

Uitzieken in het magazijn

Wanneer Passementerie Baars & Van de Kerkhof volgend jaar sluit, hebben ze hier precies 45 jaar gezeten. "Al die tijd hebben we bij iedere verkoudheid en griep doorgewerkt", vertelt Laura. "Ik heb hier achter vaak genoeg op de stretcher gelegen. Uitzieken deden wij in het magazijn. Sluiten was geen optie. Tot corona kwam. Toen moesten we ineens wel dicht. Compleet onwerkelijk."
De collectie wordt - buiten de hardlopers - niet meer aangevuld.
De collectie wordt - buiten de hardlopers - niet meer aangevuld. © RTV Utrecht
Toen hun oudste zoon in 1984 geboren werd, stond hij zelfs gewoon in een wipstoeltje naast de toonbank. "Dat zou nu niet meer kunnen. De tijden zijn veranderd", zegt Clemens. "Bij de tweede kon het natuurlijk ook niet meer. Toen de kinderen jong waren, was Laura thuis. We wilden niet dat ze een sleutel kregen of dat opa en oma het werk moesten doen. Rust aan het thuisfront, dat vonden we belangrijk. En kinderopvang, zoals je die nu hebt, ach dat was er toen nog allemaal niet."

De hoed en de rand

Het was dankzij Laura dat het echtpaar Baars en Van de Kerkhof het vak inging. "Mijn vader had een zaak in Amsterdam, hij was daar al voor de oorlog mee begonnen. Al toen ik 10 jaar oud was, hielp ik klanten in de winkel. Dat was toen heel gewoon. Daardoor had ik ontzettend veel kennis van het vak."
Linten, garen, koorden in álle kleuren en maten.
Linten, garen, koorden in álle kleuren en maten. © RTV Utrecht
Met haar 19 jaar wilde Laura - inmiddels 63 - ook het ondernemersvak in. Het liefst wilde het stel centraal in Nederland zitten, en zo kwamen ze in Utrecht terecht. "Laura wist van de hoed en de rand - letterlijk", lacht Clemens. "Mijn familie zat allemaal als ondernemer in de supermarkten. Maar dat vond zij niets. Dus ik ging gewoon mee. Het vak leerde ik van haar."
Er komen op de Lijnmarkt steeds meer eettentjes. Het begint hier op de Twijnstraat te lijken.
Clemens Baars
Het verdwijnen van de zoveelste speciaalzaak zien sommige Utrechters met lede ogen toe. "Toen wij hier in de Lijnmarkt kwamen, zaten hier een hobbyzaak, twee wolwinkels en een kralenwinkel. Wij pasten er perfect bij. Maar inmiddels zijn het hier voornamelijk eettentjes. Het begint hier steeds meer op de Twijnstraat te lijken. En wat er na ons komt, daar hebben wij verder ook geen invloed op. We huren het pand, dus de verhuurder beslist."
Ze vinden het zelf ook jammer, dat er minder ruimte is voor ondernemingen als die van hun. "Het wordt allemaal steeds commerciëler en onpersoonlijker. De meeste winkels zijn geen speciaalzaak meer, veel hebben een filiaalstructuur. Ons doel is altijd geweest dat iedere klant met een goed gevoel de winkel uitloopt, niet dat wij er zelf zoveel mogelijk geld aan over houden. Tegenwoordig heb je hele webinars over klantvriendelijkheid. Wij hebben het altijd gewoon op gevoel gedaan. Maar misschien is er ook gewoon minder ruimte voor. De stad verandert. Toen Hoog Catharijne werd verbouwd, belde een mevrouw die al jaren bij ons kwam op, om te vertellen dat ze niet meer zou komen. Ze kon niet meer bij ons komen met haar autootje."

Bestuurslinten

Wie denkt dat alleen oudere klanten bij de passementerie over de vloer kwamen, heeft het overigens mis. "Er komen hier ook heel veel studenten, voor bestuurslinten. Dat zijn eeuwenoude tradities. Moeten ze er bijvoorbeeld één hebben met de kleuren blauw en rood ingedraaid. Niemand die nog weet hoe dat moet. 'We zoeken het wel op op YouTube', zeggen ze dan", lacht Laura. "Nou geloof mij maar, dat vind je niet op YouTube."
De kennis die zij hebben, vind je bijna nergens meer, aldus het echtpaar. Maar hun vaardigheden delen via bijvoorbeeld YouTube-tutorials, daar voelen ze niks voor. "Maar ik denk wel dat we een lijntje met de universiteit open moeten houden. Die tradities van de bestuurslinten voor de verenigingen willen we in ere houden."
De winkel aan de Lijnmarkt.
De winkel aan de Lijnmarkt. © RTV Utrecht

Prepensioen

Grootse plannen voor hun pensioen hebben ze niet. Geen wereldreis, tweede huisje in Spanje of camper dus. "Gewoon eindelijk een keer een weekend weg met de hele familie. Daar kijken we nog het meest naar uit. Een zaterdag vrij zijn, dat is voor ons zo raar. Door corona zijn we al een beetje gewend geraakt aan het niet werken. Een soort prepensioen, en stiekem genoten we daar best van", zegt Clemens. "Volgend jaar is Laura 64 en word ik 70. We hadden nog best even door kunnen gaan - het is echt niet zo dat we per se moesten stoppen. Maar het is ook mooi geweest. Ik wil niet mijn hele leven alleen maar werken. Dat er op mijn grafsteen staat: hij had een werkzaam leven."
"Ik wil nog van alles doen", vult Laura aan. "Vrijwilligerswerk in een bejaardentehuis bijvoorbeeld, en lekker knutselen. Het enige wat jammer is, is dat de winkel vol knutselspullen er straks niet meer is, nu ik eindelijk de tijd heb om er zelf mooie dingen mee te maken."